Dieren in de Romantiek: 1780 - 1850


De Romantiek was een tegenreactie op de Verlichting. Romantici zetten zich af tegen de overwaardering van de ratio. De romantiek stelde het gevoel, de fantasie, de verbeelding, de intuïtie, de emotie, het onderbewuste, de spontaniteit het onverklaarbare en het raadselachtige voorop. De subjectieve ervaring werd door de kunstenaar als uitgangspunt genomen in plaats van het direct zintuiglijk waarneembare. Het gevoel werd boven de ratio gesteld. Het gevoelsleven, de verbeelding en de natuur worden vorm gegeven. Er ontstond een nieuwe blik op het leven, een nieuwe manier van leven. De kunstenaar verandert van een al dan niet gerespecteerd ambachtsman in een persoon met een bijzondere status die waardering krijgt voor zijn verbeeldingskracht.


Schilderkunst


In de schilderkunst werd de werkelijkheid enigszins geïdealiseerd weergegeven. De natuur werd ervaren als 'bezield'. Men verwonderde zich over de grootsheid van de natuur en beleefde de natuur intenser. Landschappen en historische gebeurtenissen (betovering van het verre) waren veelvoorkomende onderwerpen, maar er was ook aandacht voor de donkere kanten van het menselijke bestaan, dromen, nachtmerries en extreme ervaringen. De 'romantische kijk' keerde eigenlijk terug in alle andere thema's in de schilderkunst, van genrewerken tot zeestukken en van portretten tot stillevens. Alle schilderkunst kreeg een 'romantische ziel'. Dit zie je bijvoorbeeld terug in de schilderijen van Sir Edwin Landseer (1802 - 1873).


Het dierengevecht is een favoriet thema in de schilderkunst. De schilder Eugène Delacroix (1798 - 1863) legt zich met name toe op dit genre en verbeeld daarbij vaak exotische dieren. Hij speelt daarmee in op de fascinatie van mensen voor de wildheid en het instinct van dieren. Ook de schilder Théodore Géricault (1791 - 1824) doet dit.

Beeldhouwkunst


De Romantiek kwam ook tot uiting in de beeldende kunst. Hier lag het hoogtepunt van de Romantiek tussen 1820 en 1850.


Beeldhouwers vonden hun inspiratie vooral in sculpturen uit de Oudheid. Vaak werden historische thema's die nationalistische gevoelens weergaven met veel emotie dynamisch en heftig uitgebeeld.


De beeldhouwkunst was vooral dienend aan de architectuur. Een voorbeeld hiervan is de Arc de Triomphe (1836) in Parijs met reliëfs van François Rude (1784 - 1855) waarop mensen en paarden strijdvaardig en theatraal zijn afgebeeld.

Arc de Triomphe - Het verzet

François Rude, La Résistance de 1814
op de Arc de Triomphe in Parijs (1836)