Dieren in de Art Nouveau/Jugendstil: 1890 - 1914


In de periode van de Art Nouveau of Jugendstil staat vooral de schoonheid van de kunst centraal. De stijl beoogt nieuwe kunst voor een nieuwe en betere samenleving te realiseren. Het ontstond als reactie op de moderniteit en de gecultiveerde efficiency die in de samenleving ontstond. In de maatschappij vonden grote veranderingen op sociaal en economisch gebied plaats zoals nieuwe uitvindingen en technische innovaties (o.a. de telegraaf en telefonie), industrialisering van de productie, de aanleg van nieuwe infrastructuur nationaal en internationaal, een grote groei van de bevolking die ook meer koopkracht kreeg en verstedelijking.


De kunst van de Art Nouveau kenmerkt zich vaak door het ontbreken van symmetrie en inspiratie wordt gehaald uit de sierlijke elementen in de natuur met karakteristieke vormen, vaak uit verre exotische landen. Dit resulteert in de versiering van gebouwen met bloemen- en dierenmotieven. De motieven bestaan vaak uit gracieus gestileerde planten en bloemen met lange stelen (lelies, kelken, irissen, papavers, rozen), vogels (flamingo's, pauwen, eenden met hun decoratieve verenkleed), libellen, de eivorm, wolken- water- en rotspartijen, vaak gecombineerd met slanke vrouwen in lange jurken. De pauw is misschien wel het meest voorkomende dier in de Art Nouveau.


Een belangrijke bron van inspiratie voor de Art Nouveau van inspiratie is ook de Oosterse en Aziatische kunst (via het toenmalige Nederlands-Indië). Het modeverschijnsel van het Japonisme, de fascinatie voor alles wat Japans, zie je regelmatig terug bijvoorbeeld in de vorm afbeeldingen van exotische vogels, slangen, vissen en draken. Apen zijn ook vaak te zien in de Art Nouveau en komen voort uit de fascinatie van kunstenaars voor deze dieren o.a. omdat ze dicht bij de mens staan (evolutietheorie) en emoties bij deze dieren goed zichtbaar zijn. Apen werden dan ook door kunstenaars veelvuldig bestudeerd in de dierentuin Artis, waar apen behoorden tot een van de eerste diersoorten die er werden gehouden.